Strategische thema's

In dit hoofdstuk gaan we in op strategische thema’s en ontwikkelingen die van belang zijn voor de begroting 2025.

Met het Programma Wonen hebben we de ambitie vastgesteld om 852 woningen te realiseren tot en met 2030. De focus ligt hierbij op het realiseren van voldoende starterswoningen, sociale woningbouw, levensloopbestendige woningen en huisvesting voor focusdoelgroepen. Aansluitend op het Programma Wonen is de nieuwbouw-programmering (NBP) opgesteld. De NBP zorgt voor focus en zo matchen we plannen met ambtelijke capaciteit.

In de eerste helft van 2024 vindt er een analyse plaats voor de woonzorgvisie. Daarin wordt duidelijk wat de vraagontwikkeling is naar verschillende typen woningen tot 2050 voor mensen met een zorgvraag en wat wij missen aan aanbod aan deze woningen. Op basis van deze analyse leggen we een woonzorgvisie voor aan de gemeenteraad.

De stijgende zorgvraag ligt ten grondslag aan de behoefte voor extra woningen met een zorgfunctie. Daarom hangt de woonzorgvisie nauw samen met de uitwerking van de preventievisie. Het tekort aan personeel in de zorg wordt steeds groter en vraagt andere oplossingen, zoals preventie. In 2024 volgt een beleidsplan voor preventie waarin we concreet prioriteit geven aan een aantal belangrijke onderwerpen die positieve gezondheid bevorderen. Daarnaast geven we met een actieplan uitvoering aan het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA). 

Onder dit thema vallen drie doelgroepen:

• opvang van Oekraïense ontheemden,
• opvang van asielzoekers (zoals de AMV-locatie) en
• huisvesting van statushouders. 

De Spreidingswet koppelt deze doelgroepen en dwingt gemeenten met elkaar samen te werken om de opgelegde taakstellingen te realiseren. Zowel met de provincie als met de sub-regio (Walcheren) wordt overlegd. In de loop van 2024 wordt bekend wat dit voor Veere betekent.We hebben op deze vraagstukken veel uitdagingen. We reserveren vanuit het overschot op het budget voor de opvang en huisvesting van Oekraïense ontheemden in 2023 de komende vier jaren € 250.000 per jaar. Afhankelijk van wat er op ons afkomt zetten we deze middelen in voor de drie genoemde doelgroepen. Denk bijvoorbeeld aan het aanbrengen van versnelling in het huisvesten van statushouders, het realiseren van tijdelijke of structurele huisvesting voor de genoemde doelgroepen of meer inzet op maatschappelijke begeleiding van statushouders bij het inburgeren.

Noordwestelijke route 
In 2025 verwachten we dat, als uitkomst van het lopende proces samen met de andere wegbeheerders, een besluit genomen gaat worden hoe we de verkeersoverlast gaan oplossen op de lange termijn. We weten dat de uitvoering van deze langetermijnoplossing jaren kan duren. We  reserveren middelen om in diverse kernen al maatregelen te nemen die de ervaren overlast moeten verminderen. De uitvoering van deze korte- en middellangetermijnmaatregelen proberen we zoveel mogelijk te combineren met al geplande onderhoudswerkzaamheden.

Vanuit het programma Economie staat de bloeiende Veerse (vrijetijds)economie centraal. De komende jaren ligt er vanuit toerisme de nadruk op het bewaken en herstellen van de balans tussen leefbaarheid en toerisme. Daarnaast leggen we met het programma Economie de komende jaren ook nadrukkelijk de focus op het faciliteren en doorontwikkelen van het Veerse midden- en kleinbedrijf. 

Met het vaststellen van het Programma Toerisme 2021-2026 heeft onze gemeente 5 strategische beleidskeuzes gemaakt voor toerisme en recreatie voor de korte- en middellangetermijn. Het ontwikkelkader verblijfsrecreatie is een uitwerking van de eerste strategische beleidskeuze: ‘Toerisme voegt waarde toe aan de leefbaarheid, het landschap en de natuur’. Het ontwikkelkader is gericht op de ontwikkelingen in de verblijfsrecreatieve sector en bestaat uit 2 fases. De 1^e fase is vastgesteld in 2021 door uw gemeenteraad. De 2^e fase borduurt verder op de door u vastgestelde kaders:

• Een hoogwaardige, innovatieve en duurzame toeristische sector
• Verbeteren balans leefbaarheid en toerisme
• Behouden Veerse maat
• Verbeteren productdifferentiatie
• Grip op de groei van het aantal recreatieve verblijfseenheden.

In 2025 gaan we over tot uitvoering wat het resultaat is van het proces om te komen tot het ontwikkelkader fase 2. Hiermee geven we per subsector met specifieke maatregelen aan hoe we de in fase 1 vastgestelde ambitie en doelen willen bereiken. Hiermee creëren we duidelijkheid en daarmee een realistisch perspectief en stimuleren we ondernemers om te investeren in kwaliteit. Tegelijkertijd introduceren we een nieuwe manier van toetsen zodat we kunnen bepalen of een ontwikkeling daadwerkelijk waarde toevoegt aan onze samenleving, aan onze omgeving en aan het productaanbod.

Wij hebben opdracht gegeven een integrale beschrijving per kern op te stellen van alle bestaande en nieuwe accommodaties voor de functies ontmoeten (dorpshuis) en bewegen/sport (binnen). Op basis daarvan kunnen we een besluit nemen op welke wijze we Fase 2 Maatschappelijk Vastgoed het beste kunnen uitvoeren en hoe we omgaan met de verplichting tot verduurzaming van de vastgoedportefeuille in 2030. We noemen dit een Streefbeeld Maatschappelijke Voorzieningen.
De planning is dat we in de 1e helft van 2025 het Streefbeeld aan de raad voorleggen. Op basis waarvan dan in 2025 voorbereiding van de uitwerking plaats moet vinden. Hiervoor is een bedrag van € 50.000 als voorbereidingskosten opgenomen.

Binnen de gemeente Veere is het Omgevingsprogramma Duurzaamheid de basis voor de verduurzaming van de gemeente Veere. Met het omgevingsprogramma hebben we als doel een bijdrage te leveren aan de landelijke klimaatdoelstellingen en zo te voldoen aan de CO2-reductie die hierin is opgenomen. 

De energietransitie wordt de komende jaren voor iedereen merkbaar. Al was het maar omdat de capaciteit van het energienetwerk in de komende 10 jaar meer dan verdubbeld moet gaan worden door de netbeheerder. Veel straten worden opgebroken om nieuwe stroomkabels aan te leggen. Een ander effect is dat de capaciteit die nodig is voor dit soort werkzaamheden bij de netbeheerder onder druk komt te staan. Dit heeft effect op de planning van werkzaamheden in de openbare ruimte van de gemeente, omdat deze gecombineerd worden met de werkzaamheden van de netbeheerder. Het gaat lang duren voordat de gemeente aan de ‘beurt’ is. Het betekent ook dat we extra capaciteit nodig hebben om al deze werkzaamheden in goede banen te leiden. 

We willen meer inzicht krijgen op de opgaven en waar ze elkaar raken. Het gaat hier ook om raakvlakken met projecten en uitvoering uit andere programma’s. Om hier grip op te krijgen gaan we meer programmatisch werken. De raakvlakken tussen de programma’s onderling gaan we in kaart brengen door integraal te programmeren.

We voeren in 2025 weer de onderzoeken Burgerpeiling en Ondernemerspeiling uit. Dit zijn onderzoeken naar het gevoerde beleid en onze dienstverlening. We voerden dit onderzoek voor het laatst in 2022 uit. De resultaten staan op de website waarstaatjegemeente.nl.
We meten sinds 2024 ook dagelijks onze dienstverlening via een online onderzoek. Dit zetten we in 2025 voort en breiden we uit. De resultaten benutten we om concrete verbeteracties uit te voeren. De focus daarbij ligt op actieve informatie en communicatie met onze klant, zoals tijdige afdoening van zaken, tussentijdse informatievoorziening en zorgen voor samenwerking en eigenaarschap.

Om te zorgen dat ontwikkelingen in de publieke ruimte elkaar niet in de weg zitten maar versterken is het nodig om op langere termijn vooruit te kijken. De planningen voor onderhoud, energietransitie, woningbouw, verkeersmaatregelen etc. gaan we in samenhang met elkaar opstellen voor een periode van 10 jaar. 

De Zeeuwse gemeenten ontvangen de komende jaren dividenden vanuit de Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij (ZEH). Een deel van dit dividend gebruiken gemeenten in 2024 voor het aflossen van de lening voor het verkrijgen van de Evides aandelen. Het restant is vrij besteedbaar. De dividenduitkeringen zijn sterk afhankelijk van de prijsontwikkelingen op de energiemarkt.
We bestemmen het dividend nadat er in de Algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) van ZEH een besluit is genomen over de hoogte en het moment van uitkering. Het dividend voegen we toe aan de nieuw te vormen ‘Reserve grote Veerse opgaven’.
Voor de inzet van deze vrij besteedbare dividenden uit de ‘Reserve grote Veerse opgaven’ stellen wij de volgende randvoorwaarden voor waaraan besteding van de dividenden in beginsel dient te voldoen.
Doel van de reserve is om deze in te zetten voor incidentele investeringen in grote Veerse opgaven. Deze investeringen moeten een structureel en duurzaam effect opleveren voor de Veerse samenleving met een maatschappelijk rendement.
We zetten de reserve in op de volgende grote Veerse opgaven:

1. Maximaal 60% op mobiliteit.
   De groei van het autoverkeer zorgt voor vermindering van de leefbaarheid in diverse kernen. Samen met andere overheden zoeken we naar mogelijkheden om oplossingen te vinden voor gesignaleerde knelpunten. Voor de uitvoering hiervan zijn veel middelen nodig. We willen deze reservering inzetten om investeringen te doen die aantoonbaar de mobiliteitsstructuur verbeteren, vaak in de vorm van cofinanciering.

2. Maximaal 20% op verduurzaming.
   a. Voor het behalen van de doelen uit het programma Duurzaamheid en de snelheid waarmee we dat doen zijn we samen aan zet. De lokale samenleving roept steeds vaker de hulp van de gemeente in voor wat betreft kennis en middelen voor duurzaamheidsprojecten. We willen de Veerse gemeenschap hierin ondersteunen en duurzaamheidsmaatregelen stimuleren.
   b. Aan het maatschappelijk vastgoed worden eisen gesteld op het gebied van duurzaamheid. Onder andere moet de CO₂-uitstoot fors gereduceerd worden. De kosten hiervan zijn aanzienlijk. De huidige staat van het maatschappelijk vastgoed vraagt om (grote) financiële investeringen om dit doel te behalen.

3. Maximaal 20% op woningbouwopgave en wonen.
   a. Er is een grote vraag naar sociale woningen in Veere. Dit betreft sociale huurwoningen en sociale koopwoningen. Bij nieuwbouwplannen moet in de gemeente Veere minimaal 2/3 van de woningen in de categorie betaalbaar (waaronder sociale huur) worden gebouwd. Door de hoge bouwkosten en grondprijzen wordt dat voor de woningcorporatie of ontwikkelaar financieel onhaalbaar. Bij sociale koop heeft een corporatie of ontwikkelaar een terugkoopverplichting. Dit drukt voor hen een behoorlijke periode op hun balans. We vinden het belangrijk dat deze woningen wel worden gebouwd en reserveren geld om de ontwikkelende partijen hierbij te ondersteunen.
   b. Het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) voert het Veerse startersfonds uit. Dit is een revolverend fonds voor starters op de Veerse woningmarkt. Het fonds verstrekt een lening voor het aankopen van een eerste woning. Om te voorkomen dat aanvragen niet gehonoreerd kunnen worden wegens onvoldoende middelen in het fonds, reserveren we geld.

Het uitgangspunt is om de incidentele dividenden niet in te zetten voor structurele vraagstukken. De middelen worden dus niet gebruikt voor het dichten van gaten in de begroting (bijv. als gevolg van bezuinigingen of korting op de uitkering uit het gemeentefonds) of voorstellen met structurele financiële consequenties die niet gedekt kunnen worden.

Wij hebben de ambitie om als zelfstandige gemeente te werken aan onze lokale en regionale maatschappelijke opgaven. Dat doen we voor onze inwoners, ondernemers en bezoekers. De ambtelijke organisatie moet daartoe voldoende toegerust zijn. Daarom hebben wij de afgelopen jaren geïnvesteerd in onze organisatie. Ook de komende jaren blijven we dat doen om het evenwicht te behouden tussen taken, capaciteit, kwaliteit en continuïteit.