Iedereen moet kunnen meedoen in de maatschappij. Daarom helpen we onze inwoners die daar zorg en ondersteuning bij nodig hebben. We geven als gemeente binnen het sociaal domein uitvoering aan de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo), de Jeugdwet en de Participatiewet.
In het sociaal domein ligt er echter een grote uitdaging voor ons. Er ligt druk op het sociaal domein door vergrijzing, een afname van het aantal vrijwilligers en een dreigend tekort aan personeel. Dit komt onder andere door ontwikkelingen waar de gemeente geen of nauwelijks invloed op heeft, waaronder de demografische en economische ontwikkelingen.
De kans is hierdoor groot dat er in de komende jaren meer beroep gedaan wordt op onder meer de Wmo en de Participatiewet. Daarnaast moeten we kijken wat de langetermijngevolgen zijn van onder meer de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne.
Ook op de wet- en regelgeving vanuit het Rijk kunnen we weinig tot geen invloed uitoefenen. Deze regelgeving is van grote invloed op de keuzes die we kunnen maken en onze financiële situatie. Bijvoorbeeld waar het gaat om de landelijke ontwikkelingen rond de Hervormingsagenda Jeugd.
Veel van bovenstaande ontwikkelingen zijn een gegeven. Als gemeente spelen we daar zo goed mogelijk op in. In onderstaande is beschreven hoe we met de trends en ontwikkelingen omgaan.
Eigen regie
We willen dat onze inwoners zoveel mogelijk regie hebben over hun eigen leven. Dat ze zolang mogelijk zelfstandig kunnen wonen en eigen keuzes kunnen maken. De gemeente faciliteert hierbij – zowel binnen als buiten het Sociaal Domein. Dit doen we onder meer door:
• Inwoners vroegtijdig te helpen zodat (zware) professionele zorg kan worden voorkomen of uitgesteld.
• Te investeren in preventieve voorzieningen.
• Het aanbieden van taallessen aan laaggeletterden.
• Sport en beweging te stimuleren.
• Ervoor te zorgen dat inwoners elkaar kunnen ontmoeten in bijvoorbeeld maatschappelijke voorzieningen.
Naar verwachting zijn begin 2024 de uitkomsten van de Armoedemonitor beschikbaar. Mede op basis hiervan kijken we of en zo ja, hoe we ons armoebeleid moeten bijstellen. Daarnaast proberen we inwoners met een laag inkomen tegemoet te komen door energiearmoede tegen te gaan.
Sturen op resultaat
Om tot goed beleid te komen, hebben we de afgelopen jaren inzicht gecreëerd in de belangrijkste ontwikkelingen in het sociaal domein. Dat deden we door het ontwikkelen van een jaarlijkse rapportage Sociaal Domein. Het is namelijk essentieel om te begrijpen wat er gebeurt en om de goede maatregelen te nemen. Dit maakt sturen op resultaat mogelijk. In aanvulling op de jaarlijkse rapportage gaan we aan de slag met een nieuw cliëntervaringsonderzoek en voegen we preventieve indicatoren op het gebied van onderwijs, sport en cultuur toe.
Goede toegang tot de Wmo en jeugdhulp
We vinden het belangrijk dat de inwoners die dat nodig hebben de juiste zorg krijgen. Onze Toegang draait nu een aantal jaar. De Toegang zorgt voor de uitvoering van de Wmo en de Jeugdwet – en vanaf juni 2023 ook van het leerlingenvervoer. De klanttevredenheid is hoog maar er is altijd ruimte voor verbetering.
Daarom starten we een pilot waarin we intensiever gaan samenwerken met Berseba (een samenwerkingsverband van 3 basisscholen in onze gemeente) om vragen in de jeugdhulp eerder en beter te kunnen oppakken. Ook kijken we samen met Welzijn Veere, Maatschappelijk Werk Walcheren en Orionis hoe we hulpvragen beter gezamenlijk kunnen oppakken. Tot slot ontwikkelen we collectieve jeugdvoorzieningen (vooral op het snijvlak van jeugd en onderwijs), samen met Middelburg en Vlissingen.
Anticiperen op toekomstige ontwikkelingen
In het sociaal domein komen met regelmaat nieuwe grote en complexe vraagstukken naar voren. Van de toenemende druk op de jeugdhulp tot de decentralisatie van beschermd wonen. Mede daarom werken we vaak samen met andere Zeeuwse gemeenten. Ook hechten we bijvoorbeeld veel waarde aan de Walcherse samenwerking binnen Orionis.
Onze inwoners staan centraal bij de samenwerking tussen de verschillende organisaties en gemeenten. Ook de uitvoering is altijd gericht op de inwoner, waarbij een afweging tussen het individuele en gemeenschappelijke belang wordt gemaakt.